Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

ADAM ADAMANDY KOCHAŃSKI- herbu Lubicz - urodził się w Dobrzyniu nad Wisłą 5 sierpnia 1631 roku. Jezuita, wybitny polski matematyk i mechanik,filozof,fizyk,pedagog i bibliotekarz.W 1652 roku ukończył szkołę średnią w Toruniu..Wtedy też decyduje się o wstąpieniu do zakonu jezuitów w Wilnie.Tu odbył dwuletni nowicjat przy kościele św. Ignacego. W 1654 roku rozpoczął studia w Akademii Wileńskiej, gdzie studiował geometrię, matematykę i filozofię. Oprócz zainteresowań, które wypływały z toku studiów, Kochański był także konstruktorem machin i zegarów. Wykładał na Akademii Wileńskiej, znanym ośrodku matematycznym a potem był profesorem na wyższych uczelniach w Moguncji( od 1657 roku gdzie wykładał matematykę), Florencji i Pradze. Do Florencji przybywa w 1666 roku.W 1670 r. Kochańskiego wysłano do Pragi. W stolicy Czech Adam Kochański wykładał matematykę.W 1680 roku wraca na stałe do kraju i osiada w Warszawie,gdzie w latach 1681-1695 zamieszkał w domu profesorów i wykładał w kolegium jezuickim. W 1677 roku we Wrocławiu, gdzie był cenionym wykładowcą matematyki, zaobserwował kometę.W 1691 Jan III Sobieski mianował go na swojego bibliotekarza. Z królem Adam Kochański zetknął się już w 1678, kiedy to monarcha poprosił generała zakonu do którego należał matematyk o przysłanie mu nauczyciela dla swego najstarszego syna, Jakuba Ludwika. W tym też czasie Kochański przyjaźnił się i ściśle współpracował z gdańskim uczonym Janem Heweliuszem. Jako bibliotekarz , nie wykonywał typowej pracy bibliotekarskiej. Ograniczał się m. in. o troski o księgozbiór, czyli na przykład nabywanie nowości wydawniczych. Jeździł m in. do Gdańska w celu pozyskiwania do zbiorów królewskich spuścizny po zmarłym w 1686 roku Heweliuszu. Opiekował się księgozbiorem królewskim w Wilanowie i Warszawie, gdzie sporządził jego spis.Oprócz wykładów w kolegium jezuitów i obowiązków preceptora królewicza Jakuba Kochański był zaangażowany w prace nad wystrojem wnętrz rezydencji królewskiej w Wilanowie, zwłaszcza biblioteki. Jednym ze znakomitych dzieł dekoracyjnych rezydencji wilanowskiej, związanym bezpośrednio z jego osobą, jest zachowany do dziś zegar słoneczny na południowej elewacji gabinetu królewskiego, który wykonał wspólnie z astronomem Janem Heweliuszem, a który uchodzi za jeden z najwspanialszych zegarów słonecznych w Europie. Zegar ten jest dość skomplikowany: oprócz głównej tarczy ze wskazówką, którą trzyma postać Chronosa, na bocznych polach umieszczone są podziałki z godzinami babilońskimi i włoskimi. Ponadto na zegarze tym umieszczone są różne symbole przedstawiające tematykę zainteresowań jego twórców: księżyc, planety, lustro, magnes i inne.Prace Kochańskiego nad wystrojem królewskiej rezydencji w Wilanowie ujawniają jego liczne uzdolnienia, w tym także talent artystyczny, które zostały docenione przez króla Sobieskiego.Utrzymywał także szerokie kontakty z uczonymi w całej Europie, m. in. fizykiem Filipem Jakubem Sachsem oraz filozofem i matematykiem Gottfrydem Wilhelmem Leibnizem. Ogłosił szereg prac z dziedziny mechaniki, matematyki i innych dziedzin naukowych, m. in. ustalenia prawa równoległoboku, dziennego obrotu Ziemi, kwadratury koła. Z matematycznych osiągnięć Kochańskiego najbardziej znana jest przybliżona konstrukcja rektyfikacji (wyprostowania) okręgu.Wśród matematyków jest ona uznana za jedną z najprostszych i najpiękniejszych. Kochański wynalazł wahadło magnetycznego zegarka kieszonkowego(1667), zajmował się budową zegara wahadłowego do pomiaru długości geograficznej na morzu, skonstruował jako pierwszy wahadło sprężynowe. W latach 1682-1696 współpracował z lipskim czasopismem „Acta Eruditorum”w którym ogłosił kilka rozpraw z zakresu matematyki i fizyki. W 1695 roku Adam Kochański podupadający na zdrowiu wyjeżdża na kurację do Cieplic. Umiera w maju 1700 roku w Cieplicach. Uczony pozostawił po sobie wiele rękodzieł, są one jednak bardzo rozproszone. Dzieła planowane nie doczekały się pełnej realizacji, a te wykonane nie zachowały się w całości. Część rękopisów i prac naukowych, które Kochański zebrał za życia i bibliografię sam zestawił (razem 31) zadedykował Janowi III Sobieskiemu.