Nauczyciele, którzy urodzili się po 1948 roku, mają kilka możliwości, by przejść na emeryturę szybciej niż przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Mogą na przykład przejść na świadczenie kompensacyjne, o ile mają odpowiedni wiek i staż pracy i rozwiązali stosunek pracy.
Aby nabyć prawo do świadczenia kompensacyjnego, należy spełnić łącznie trzy warunki. Pierwszym z nich jest wiek, który jest zróżnicowany dla obu płci w zależności od roku, w którym się go ukończy. W latach 2021-2022 wiek ten wynosi 55 lat dla kobiet lub 59 lat dla mężczyzn. Z kolei w latach 2023-2024 dla kobiety wynosi 55 lat, a dla mężczyzny 60 lat. Drugim warunkiem jest odpowiedni staż ubezpieczeniowy. Należy udowodnić 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej przynajmniej na pół etatu w placówkach wymienionych w ustawie o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. To może być praca nauczycielska na przykład w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych czy młodzieżowych ośrodkach wychowawczych - informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.
Trzeci i ostatni warunek, to rozwiązać stosunek pracy na swój wniosek lub stosunek wygaśnie w określonych okolicznościach. Jeśli nauczyciel stara się o świadczenie kompensacyjne, a pracuje w kilku miejscach, to musi rozwiązać wszystkie swoje stosunki pracy, bez względu na ich charakter i wymiar czasu pracy. Co ważne po rozwiązaniu stosunku pracy w charakterze nauczyciela, a przed przejściem na świadczenie kompensacyjne nie może wykonywać żadnej innej pracy. Nie może również prowadzić działalności gospodarczej – wyjaśnia rzeczniczka.
Wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ustalana jest indywidualnie i nie może być niższa niż najniższa emerytura (aktualnie 1338,44 zł brutto). Świadczenie to przysługuje do czasu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego lub uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury.
Czy można dorabiać do świadczenia kompensacyjnego?
Osoby pobierające świadczenie kompensacyjne mogą dorabiać do swojego świadczenia, o ile nie są zatrudnione na umowę o pracę w placówkach określonych w art. 1 Karty Nauczyciela. Są to na przykład publiczne przedszkola, szkoły i placówki oraz placówki doskonalenia nauczycieli, zakłady poprawcze, czy schroniska dla nieletnich. W razie podjęcia pracy w tych placówkach nawet na stanowiskach niepedagogicznych ZUS zawiesi prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego- bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu.
Jeśli natomiast przychód jest z innej pracy lub z działalności, to prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu w zależności od wysokości uzyskanego przychodu. Obowiązują tu takie same zasady, co przy emeryturach i rentach. Aby ZUS nie zmniejszył świadczenia, zarobki nie powinny przekroczyć 70 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju, czyli od czerwca do sierpnia 4364,70 zł brutto miesięcznie. Natomiast, żeby ZUS nie wstrzymał wypłaty świadczenia, dodatkowy miesięczny przychód nie powinien być wyższy niż 130 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, czyli 8105,80 zł brutto.
Krystyna Michałek
regionalny rzecznik prasowy ZUS
w województwie kujawsko-pomorskim
